F-1-136 “Ilk va o‘rta asrlarda yaratilgan turkiy hujjatlarning o‘zbek davlatchiligi tarixidagi o‘rni (diplomatika, sfragistika, paleografiya va matn interpretatsiyasi masalalari)”
Loyiha ijrochilari to‘g‘risida ma’lumot
| T/r | Ijrochining F.I.Sh. | Tug‘ilgan sanasi | Ilmiy darajasi, unvoni |
| 1. | Omonov Qudratulla Sharipovich | 11 dekabr, 1972 yil | filologiya fanlari nomzodi, dotsent |
| 2. | Sodiqov Qosimjon Pozilovich | 1 yanvar, 1954 yil | filologiya fanlari doktori, professor |
| 3. | Islomov Zohidjon Mahmudovich | 28 noyabr, 1956 yil | filologiya fanlari doktori, professor |
| 4. | Azimova Zilola | 15 mart, 1981 yil | magistr |
| 5. | Altinbaev Nuriddin | 7 noyabr, 1989 yil | magistr |
Ilmiy tadqiqotning maqsad va vazifalari
Ushbu loyihaning bosh maqsadi o‘zbek tili tarixida rasmiy uslubning yuzaga kelishi, uning yuksaluv bosqichlari, o‘tmish devon-mahkamachilik amaliyotida qo‘llangan ish qog‘ozlari, ularning turlari, rasmiy yozmalarning tuzilishi, tavsifi,, paleografiyasi, sfragistikasi, ularda til birliklarning tanlanish prinsiplari, qolaversa, rasmiy matnlarning talqinini tugal va tizimli tekshirishdir. Ayni masalalarning yechimi uchun ish oldiga quyidagi vazifalar qo‘yildi:
– o‘zbek tili tarixida rasmiy uslubning ilk izlari va uning adabiy til takomilidagi o‘rnini belgilash:
– ilk turkiy yozma adabiy tilning shakllanishida rasmiy tilning o‘rni va ahamiyatini ochib berish;
– turkiy rasmiy matn uslubining tiklanishi va ma’lum bir o‘zanga tushib olish jarayonini kuzatish;
– ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy institutlar hamda adabiy til tarixida eng jo‘shqin va dinamik sanalagan XI–XV yuzyilliklar hujjatchiligi qiyofasini gavdalantirish;
– o‘tmish davlatchiligimiz tarixida devon-mahkamachilik amaliyotida qo‘llagan qadimgi hujjat turlarini aniqlash;
– hujjat nomi va janrini til hodisasi sifatida alohida tekshirish. Chunki rasmiy matn oti o‘tmishning muayyan davrda jamiyat hayotining ish yuritish bilan bog‘liq yuksalgan tarmog‘i va tushunchalarini ko‘rsatib beradi.
– rasmiy uslubda til birliklarining o‘ziga xos tanlanuvi va ish yozmalarining grammatik qurumini ko‘rsatish;
– rasmiy matnlardagi kanselyarizm va ifoda qoliplarining yuzaga kelishi va tiklanish masalalariga o‘rin berish;
– o‘tmish rasmiy qog‘ozlarini rasmiylashtirishning xos qirralarini bayon etish;
– rasmiy yozmalarning muayyan turining matn tuzilishini tekshirish orqali ularning komponentlarini tahlil etish;.
– sharqshunoslik hamda turkshunoslikda rasmiy matnlarning o‘qilishi va talqini bilan bog‘liq nashrlarni tekshirish orqali ularga tuzatishlar kiritish.
Loyiha bo‘yicha olingan natijalar
| Nashr turi | Nashr mavzusi | Nashr mualliflari | Nashr etilgan vaqti | Qaerda nashr etilgan | Hajmi | |||
| Monografiya | Туркий ҳужжатчиликнинг тарихий илдизлари | Қ. Омонов, Қ. Содиқов | 2012 | Тошкент, “Муҳаррир” нашриёти | 12 б/т. | |||
| XIV–XV юзйилликларда битилган туркий ёрлиқлар дипломатикаси | Қ. Омонов | 2013 | Тошкент, “Тезкор Пресс” нашриёти | 10 б/т. | ||||
| Олтин Ўрда ва темурийлар даври туркий ёрлиқлари: матн интерпретацияси | Қ. Содиқов | 2013 | Тошкент, “Тезкор Пресс” нашриёти | 12 б/т. | ||||
| Туркий расмий услуб тарихи: юзага келиши ва такомили масалалари (илк ва ўрта юзйилликлар) | Қ. Омонов | 2014 | Тошкент | 10 б/т. | ||||
| Туркий ҳужжатчилик атамалари тарихидан | Қ. Содиқов | 2014 | Тошкент | 10 б/т. | ||||
| Эски туркий ҳужжатлар: матн интерпретацияси ва стилистикаси | Қ. Содиқов | 2014 | Тошкент | 10 б/т. | ||||
| Эски туркий дипломатик ҳужжатлар: тарихий филологик очерк | Қ. Омонов | 2015 | Тошкент | 10 б/т. | ||||
| Илк ва ўрта асрларда яратилган туркий ҳужжатлар | Қ.Содиқов | 2016 | ТДШИ | 11 б.т. | ||||
| Ўзбек ҳужжатчилигининг тарихий асослари | Қ.Омонов | 2016 | ТДШИ | 12 б.т. | ||||
| Мовароуннаҳр расмий ҳужжатлар тарихи | З. Исломов | 2016 | ТДШИ | 8 б.т | ||||
| Risola | “Филология фанлари доктори, профессор Қосимжон Содиқов” | Тузувчи Қ.Омонов | 2014 | ТошДШИ | 4 б.т. | |||
| O‘quv qo‘llanma | ||||||||
| Xrestomatiya | Ўзбекистон тарихи хрестоматияси 2-том, 1-китоб: “Қадимги туркий битиглар” бўлими |
Қ.Содиқов | 2014 | Тошкент | 160 бет | |||
| Ilmiy maqolalar
shu jumladan: |
||||||||
| Xorijiy nashrlarda | ||||||||
| “Золотоые ожерелья” и его влияние на развитие литературы народов Востока. | З.Исломов | 2014 йил № 2 | Поволжые
Социосфера |
0.5 б/т | ||||
| Orta çağa ait türkçe resmi yazılarda sözcük seçme meselesi | Қ.Омонов | 2014 Sayı / number 52. Hazıran/ june | Аtatürk üniversitesi edebiyat fakültesi sosyal bilimler dergisi
(олдинги ҳисоботга киритилмаган) |
0.7 б/т | ||||
| Типы деловых документов в истории старотюркского литературного языка | Қ.Омонов | 2015
№ 3 |
Paradigmata poznani | 0.8 б/т | ||||
| Türkçe Resmi Yazi Dili Tarihinin Fasilalara Ayrilmasi | Қ.Омонов | Volume 10/12 Summer 2015 | TurkishStudies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic | 1 б/т | ||||
| Особенности перевода многоязычных произведений на восточных языках. | З. Исломов | 2016. | Filologicke vedomosti. Филологические ведомости. № 1 | С. 29-34. | ||||
| Mahalliy nashrlarda | ||||||||
| Ilmiy maqola | Илк ва ўрта асрларнинг туркий тилдаги битилган расмий матнларида ёзувнинг танланиши масаласи | Қ. Омонов | Тошкент, 2012 | Филология масаллари.
|
0.7 б/т | |||
| Дипломатикада эски туркий ҳужжатларнинг ўрганилиши | Қ. Омонов | Тошкент, 2012 | Ўзбек шарқшунослиги: бугуни ва эртаси. Илмий тўплам
3 сон |
0.25 | ||||
| Кул тегин ва Билга хоқон битигларида кечган naŋ yïlsïq bodun биркмасининг маъноси ва қадимги туркий адабиётда бадиий қаршилантириш санъати | Қ. Содиқов | Тошкент, 2012 | Ўзбек шарқшунослиги: бугуни ва эртаси. Илмий тўплам
3 сон |
0.4 | ||||
| Кул тегин ва Билга хоқон битиглари бошламаси ҳақида | Қ. Содиқов | Нукус, 2012 | ҚарДУ бюллетени | |||||
| Ўрта асрларда яратилган туркий расмий матнларда қўлланган айрим сўзлар талқини | Қ. Омонов | 2013 | Ўзбек шарқшунослиги: бугуни ва эртаси.
Илмий мақолалар тўплами 4 Тошкент |
0.6 б/т | ||||
| Темрийлар даврида яратилган расмий матнларда қўлланилган “нишон” ва “тузук”атамалари талқини тўғрисида | Омонов Қ. | 2013 | Миллатнинг дардига дармон бўлиб. Мақолалар тўплами. Навоий | 0.5 б/т | ||||
| О двух нормативах делового письма в старотюркском языке XIII-XIV вв | Омонов Қ. | 2012 | Маяк Востока 2012 № 1- 2 | 0.6 б/т | ||||
| Темурийлар даври расмий матнларида қўлланган “яса” атамаси тўғрисида | Омонов Қ. | 2013 | Темурийлар даврини ўрганишнинг умумбашарий аҳамияти | 0.5 б/т | ||||
| Турфон обидалари.
|
Содиқов Қ. | 2013 | “Жаҳон адабиёти” журнали. 2013 № 7 | 0.4 б/т | ||||
| Уйғур ёзувида битилган қадимги туркий васиқалар | Қ. Содиқов | 2013 | Ўзбек шарқшунослиги: бугуни ва эртаси.
Илмий мақолалар тўплами 4 Тошкент |
0.8 б/т | ||||
| Темурийларнинг ёрлиқларида қўлланган стереотип бирликлар ва уларнинг услубий вазифалари | Содиқов Қ. | 2013 | Миллатнинг дардига дармон бўлиб. Мақолалар тўплами. Навоий | 0.5 б/т | ||||
| Тўхтамишхоннинг Яғайлига йўллаган ёрлиғи
|
Қ. Содиқов | 2014 | Ўзбек шарқшунослиги: бугуни ва эртаси.
Илмий мақолалар тўплами 5 Тошкент |
0.9 б/т | ||||
| Илк ва ўрта асрлардан қолган туркий тилдаги тилхатларнинг тузилиши тўғрисида | Қ. Омонов | 2014 | Ўзбек шарқшунослиги: бугуни ва эртаси.
Илмий мақолалар тўплами 5 Тошкент |
0.6 б/т | ||||
| “Атвоқ уз-заҳаб” асарининг шарқ халқлари адабиётига таъсири | З.Исломов | 2014 йил № 1 | Тошкент Ислом Университети Таҳлилий ахборот бюлетени | 0.4 б/т | ||||
| Девон – маҳкамачилик амалиётида қўлланган қадимги ҳужжат турлари | Қ. Омонов | 2015 | Ўзбек шарқшуносли-ги: бугуни ва эртаси.
Илмий мақолалар тўплами 5 Тошкент |
0.3 б/т | ||||
| Илк ва ўрта асрларда битилган туркий ҳужжатларнинг ўзбек давлатчилиги тарихидаги ўрни | Қ. Омонов | 2014 № 2 | Шарқ машъали махсус сон (олдинги ҳисоботга киритилмаган) | 0.5 б/т | ||||
| Қадимги ҳужжатлар лексикасига доир | Қ. Омонов | 2014
№6 |
Ўзбек тили ва адабиёти
(олдинги ҳисоботга киритилмаган) |
0.3 б/т | ||||
| Ўрта асрларда битилган ҳужжатларда морфологик бирликларнинг танланиши | Қ. Омонов | 2015 | Тилшунослик-нинг долзарб масалалари VII (Илмий мақолалар тўплами). | 0.4 б/т | ||||
| Игна билан қудуқ қазиб. Аждодлар меросини ўрганишнинг янги даври бошланди. | Қ. Омонов | 2015, №20 | “Ўзбекистон адабиёти ва саънати” газетаси.. | 0.2 б/т | ||||
| Билга хоқон ёрлиғининг унвони ва туркий ҳужжатчилик тарихида анъана масаласи | Қ. Содиқов | 2015 | Шарқ машъали № 2 2015 | 0.3 б/т | ||||
| “Девону луғатит турк” ва унинг ўзбек тилшунослиги тараққиётидаги ўрни | Қ. Содиқов | 2014 № 2 | Шарқ машъали махсус сон (олдинги ҳисоботга киритилмаган) | 0.4 б/т | ||||
|
|
“Девону луғатит турк” да туркий ўрнаклар учун қўлланилган ишоратлар ва айрим сўзларнинг ўқилиши масаласи | Қ. Содиқов | 2015 | Тилшунослик-нинг долзарб масалалари VII (Илмий мақолалар тўплами). | ||||
| Игна билан қудуқ қазиб. Аждодлар меросини ўрганишнинг янги даври бошланди. | Қ. Содиқов | 2015, №20 | “Ўзбекистон адабиёти ва саънати” газетаси.. | 0.2 б/т | ||||
| “Хуастуанив”нинг қадимги туркий версияси | Қ.Содиқов | 2015 | Жаҳона адабиёти №7 | 172-177 бетлар | ||||
| Араблар ва ажамлар устозининг илмий мероси – кунчиқар мамлакатида | З.Исломов | 2015 | Имом Бухорий сабоқлари №1 | 15-18 бетлар | ||||
| Маҳмад Замахшарийнинг “Муқаддамат ул-адаб” асарида туркий тил полисемияси | З.Исломов | 2015 | Шарқ машъали №2 | 5-11 бетлар | ||||
| Замахшарийнинг издоши | З.Исломов | 2016 | Ҳуқуқ ва бурч журнали.2016. № | 5. – С.34-37. | ||||
| Ўзбек манбашунослигининг буюк дарғаси. | З.Исломов | 2016 | ТИУ илмий-таҳлилий ахборот бюлетени. 2016 йил №1. | 109-111-бетлар. | ||||
| Замахшарийнинг издоши | З.Исломов | 2016 | Ҳуқуқ ва бурч журнали.2016. № | 5. – С.34-37. | ||||
| Хуастуанифтнинг туркий версияси | Қ. Содиқов | 2016 | Жаҳон адабиёти №7 | 5 бет | ||||
| Битиглар сири | Қ. Содиқов | 2016 | Ёшлик №5 | 6 бет | ||||
| Anjumanlar tezislari shu jumladan: | ||||||||
| Xalqaro anjumanlarda | ||||||||
| О двух нормативах делового письма в старотюркском языке XIII-XIV вв
|
Қ. Омонов | Қозон,
2012 |
Қозон,
Россия |
0.5 | ||||
| Темурийлар даврида яратилган уйғурий битиглар Тўхтамишхоннинг Яғайлига йўллаган ёрлиғи
|
Қ. Содиқов | 2014 йил 28 май | Эскишехер Туркия, Халқаро конференция
|
2 бет | ||||
| Место средневековых письменных документов в истории узбекской государственности | Қ. Омонов | 2014 йил 15-16 май | Историческое наследие ученых и мыслителей средневекового Востока, его роль и значение для современной цивилизации. Самарқанд | 8 бет | ||||
| Великий шелковқй путь и его влияние на культурные и религиозные взаимотношения восточных народов | Қ.Содиқов | 2015 | Алмата: сб. Великий щелковый путь. | |||||
| М.Замахшарий “Атвоқуз-заҳаб” асарининг адабий манбашунослик ривожидаги ўрни | З.Исломов | 2016 | Самарқанд-Шанхай – 2016 йил Буюк ипак йўлида умуминсоний ва миллий қадриятлар: тил, таълим ва маданият. | 120-123 бет
|
||||
| Respublika miqyosidagi anjumanda | ||||||||
| Anjuman tezisi | Темурийлар даври ҳужжатларида қўлланган “нишон” ва “тузук” атамалари тўғрисида
|
Қ. Омонов | 2012 | Тошкент | 0.4 б/т | |||
| Илк ва ўрта асрларда туркий тилда битилган расмий ёзмаларнинг тузилишига бағишланган тадқиқотларга бир боқиш
|
Қ. Омонов | 2012 | Тошкент | 0.3 б/т | ||||
| Муқаддамат ул-адабнинг ўзбек тилшунослигидаги аҳамияти
|
З.Исломов | 2012 | Нукус.
Ҳозирги давр филология назарияси ва методикасининг актуал масалалари мавзусида-ги Республика Илмий-амалий конф. |
4 бет | ||||
| Абдурауф Фитрат Маҳмуд Замахшарий илмий мероси тадқиқотчиси сифатида.
|
З.Исломов | 2012 | Республика Илмий-амалий конф. Мустақиллик йилларида ўзбек тарихшунослигида қатағон даври тарихининг ўрганилиши: ютуқлар, муаммолар ёндошувлар. | 3 бет | ||||
| Кўп тилли матнлар таржимасига оид.
|
З.Исломов | 2012 | Илмий-амалий конф.си. матн лингвиситикасининг назарий ва амалий масалалари (синхрон, диахрон аспекти) | 4 бет | ||||
| Буюк Соҳибқирон Амир Темур даврида давлатчилик ва қонунчилик
|
Омонов Қ. | 2013 | Қарши. | 0.2 б/т | ||||
| Темурийлар даврида яратилган расмий матнларда қўлланган “нишон” ва “тузук” атамалари талқини тўғрисида | Омонов Қ. | 2013 | Навоий | 0.3 б/т | ||||
| Чин мураббий | З.Исломов | 2014 | Алийбег Рустамий хотираси. Одамийлик ва олимлик фазилатлари мужассам инсон | 133-135-бетлар | ||||
| Икки асар тўғрисида икки оғиз сўз | Қ.Содиқов | 2014 | Алийбег Рустамий хотираси. Одамийлик ва олимлик фазилатлари мужассам инсон | 130-133-бетлар | ||||
| Чин увайс | Қ.Омонов | 2014 | Алийбег Рустамий хотираси. Одамийлик ва олимлик фазилатлари мужассам инсон | 172-175-бетлар | ||||
| Эски туркий васиқалар: матн талқини масаласи | Қ. Содиқов | 2016 | Ўзбек шарқшунослиги: кеча ва бугуни. 7 китоб Тошкент | 0,4 б/т | ||||
| Туркий расмий услуб тарихида темурийлар даври ҳужжатчилигининг ўрни. | Қ. Омонов | 2016 | Ўзбек шарқшунослиги: кеча ва бугуни. 7 китоб Тошкент | 0,3 б/т | ||||
| Роль Махмуда Замахшари в лексикологии тюркских языков. | З.Исломов | 2016 | “Современная педагогика и образование: проблемы, возможности и перспективы развития” материалы Международной научно-практической конференции. Тараз, Казахстан | С. 346-350. | ||||
| Султон Темурбегнинг тошга ёздирган битиги | Қ. Содиқов | 2016 йил 8 апрель | Ўзбкистон адабиёти ва санъати. | 0,3 б/т | ||||
Ijtimoiy tarmoqlar:
Matnda xatolikni ko‘rsangiz, uni belgilab Ctrl+Enter ni bosing.
