YANGI BOSQICH – YANGI IMKONIYATLAR
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan “Sharqshunoslik sohasida kadrlar tayyorlash tizimini tubdan takomillashtirish va ilmiy salohiyatni oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorni imzolanishi va uni amalga joriy etishga kirishilishi mamlakatimiz tarixida ta’lim ilm fan sohasida Sharqni o‘rganish va yuqori malakali raqobatbardosh mutaxassislar tayorlashning mutloqo yangi tizimiga asos solinayotganligini ko‘rsatadi. Mazkur qaror bu yo‘nalishda yangi jarayonlarni yangi bosqichga olib chiqadi va strategik ahamiyatga ega bo‘lib, barcha sohalarda olib borilayotgan islohotlarning yangi bosqichida raqobatbardosh kadrlar tayyorlashning yangi modelining muhim yo‘nalishini boshlab beradi.
Strategik ahamiyati, avvalam bor universitetning tashkil etilishi, Davlatimiz rahbari tomonidan parlamentga yo‘llagan murojatidagi ta’lim, fan, ilm yili deb e’lon qilinishining amaldagi ifodasidir va tizimga nisbatan e’tiborning yuqori darajadaligini yana bir bor isbotladi. Gap shundaki, hozirgi xalqaro munosobatlarning tobora chigallashib borayotgan davrida davlatlar o‘rtasidagi o‘zaro munosobatlarning bir tomondan yaxshilanishi, keng imkoniyatlarni vujudga kelishi xos bo‘lsa ikkinchi tomondan xalqaro siyosatda manfaatlar o‘rtasidagi kurash turli shaklda qiyinchiliklarni va keskinlikni, tanglik harbiy mojarolarni keltirib chiqarmoqda. Bunday ziddiyatli holatda mustaqil tashqi siyosat yurita oladigan, diplomatik munosobatlarda mohirona xarakat qiladigan o‘z manfaatlarini himoya qila oladigan davlatlargina o‘z suverenitetini saqlab qoladi va mustahkamlaydi. Bunday vazifa faqatgina yuqori malakali mutaxassislari borligi bilan emas, balki shunday kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlashning samarali tizimi faoliyati bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘liq bo‘ladi.
Ma’lumki 2016-yildan O‘zbekistonning tashqi siyosatida Markaziy Osiyo davlatlari umuman Sharq davlatlari bilan aloqalarida keskin yangi ijobiy o‘zgarishlar sodir etmoqda, savdo sotiq, investisiyalar, madaniy gumanitar aloqalar katta tezlikda rivolanib bormoqda. Tahlillar shuni ko‘rsatadiki, bu jarayon yanada ijobiy tomonga chuqurlashib boradi. Masalaning nozik tomoni shundaki xalqaro munosobatlarda Sharqning axamiyati va mavqei tobora oshib bormoqda, shuningdek bir vaqtning o‘zida Sharq va G‘arbning o‘zaro yaqinlashuviga katta ehtiyoj sezilmoqda. Bunday sharoitda Markaziy Osiyo jumladan O‘zbekiston Sharqu G‘arbni, Shimolu Janubni bog‘lovchi geoiqtisodiy xudud sifatida shallanmoqda. O‘z navbatida bunday sharoitda ishlay oladigan, sharqni tilini, madaniyatini, tarixini, siyosatini biladigan va bu bilimlarni yuqoridagi jarayonlarda qo‘llay oladigan kadrlarga, analitiklarga juda katta extiyoj nafaqat bizda, balki Sharq Yevropa mamalakatlarida ham sezilmoqda. Demak Universitet nafaqat O‘zbekiston balki Sharq, Yevropa uchun ham mutaxassis tayyorlaydigan ilm dargohiga aylanadi.
Ikkinchidan, Universitet maqomi professor o‘qituvchilarga, ilmiy izlanuvchilarga pedogogik mahoratlarini oshirishga, xorijiy hamkorlar topishga borlari bilan birgalikda ilmiy izlanishlar olib borishga, darslarni barcha turlarini turli shaklda uyushtirishga katta imkoniyatlar beradi. Shuningdek turli tashkilotlarda faolyat yuritayotgan mutaxassislarni qayta tayyorlanishlari uchun ham ahamiyatga ega bo‘ladi.
Uchinchidan, universitet tarkibida ilmiy markazlarning faoliyat yuritishi ta’lim tizimini, ilmni amaliyot bilan bevosita bog’laydi. Talabalar, magistrlar, ilmiy izlanuvchilar va doktorantlar o‘z tadqiqotlarini amaliy jihatdan ekspertizadan o‘tkazish imkoniyatiga ega bo‘ladilar, ilmiy ishlarini amaliy qismlarini bajarish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Ilmiy Markazlar turli davlatlar va jamoat tashkilotlari, xo‘jalik subyektlari, biznes strukturalarni buyurtmalarini shakllantirib ilmiy tahliliy ishlarga yuqoridagilarni jalb qiladilar.
To‘rtinchidan, xalqaro hamkorlar bilan zamonaviy o‘quv materiallari yaratish, ilmiy tadqiqotlar olib borish, darslarga xamkorlarni jalb etish va birgalikda mashg‘ulotlar olib borish, turli ilmiy anjumanlar o‘tkazishga qulay shart sharoitlar yaratadi. Eng katta natija bu yerda professor o‘qituvchilarni dunyo darajasida ishlay olishlariga yordam beradi ilg‘or xorijiy tajribani ichida bo‘lish, birgalikda yangilik yaratish imkoniyatlarini beradi. Pirovardida jamiyat raqobatbardosh sharqshunos kadrlarni tayyorlay oladi, so‘zimning oxirida shuni aytmoqchimaki bu o‘z navbatida katta ma’suliyatni yuklaydi. Zamonaviy bilimlarni egallash, yangi izlanishlar olib borish va raqobatbardosh kadrlar tayyorlash, haqiqiy shaxs bo‘lishni har qanday maydachuydadan yuqori bo’lishlikni strategik fikrga ega bo‘lish, strategik – tizimli tahlil olib borishni eng asosiy me’yor bo‘lishi kerak.
Shunday qilib Sharqshunoslikni rivojlantirish davlat siyosati darajasiga olib chiqildi va davlat rahbarining bunday e’tibori yangi sharoitda faoliyatimizda yuqoridagilardan kelib chiqib yangi izchillik, yangi tartib-intizom, yangi ma’suliyatni yuklayotganini ko‘ryapmiz. Aynan shu holat bu harakatlarni to‘la amalga oshirish, davlatimizni o‘ta mas’uliyatli davrga kirib borayotganini. oldimizda kuchli sinovlar, mashaqqatli mehnat borligini sezishga shunga mos harakat qilishni taqozo etadi. O‘z navbatida bunday sinovlarda ilm tarbiya, vatanparvalik me’zon bo’ladi. Bu jarayonlar ta’lim bilan bir vaqtda, ichki va tashqi siyosat bo‘yicha analitik tadqiqotlarni olib borish, xalqaro munosobatlarni tahlil qilish jarayonlarini, bu yo‘nalishda raqobatbardosh mutaxassislarni tayyorlash bo’yicha muhim strategik vazifalarni keltirib chiqaradi. O’z navbatida professor o‘qituvchilar, olimlar ,talabalar, ilmiy izlanuvchilar uchun bir vaqtning o‘zida katta imkoniyatlarni, o‘zini namoyon etishiga sharoit yaratadi va o‘ta ma’suliyatli, amaliy xarakterga ega ilmiy tahliliy pedogogik faoliyatni taqozo etadi.
Sayfiddin Juraev,
Jahon siyosati va xalqaro munosabatlar
kafedrasi professori, s.f.d.
Ijtimoiy tarmoqlar:
Matnda xatolikni ko‘rsangiz, uni belgilab Ctrl+Enter ni bosing.
